Definitie
"Een vrouw bevalt zonder dat zij daarbij haar persoonlijke gegevens achterlaat. Na ontslag uit het ziekenhuis of het opvanghuis waar zij is bevallen, kan de moeder niet meer worden achterhaald. Anoniem bevallen leidt vaak tot het anoniem afstand doen van een baby. De afstammingsgegevens van het kind kunnen daardoor niet meer worden achterhaald" (Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming, 2014, p. 12).
Toelichting
Sommige landen bieden de mogelijkheid tot anoniem bevallen. Anoniem bevallen wordt ook wel aangeduid met de Engelse term save haven of met de Franse term sous X. Omdat voor Nederland het recht op afstammingsinformatie zwaar telt, kent Nederland kent de mogelijkheid van anoniem bevallen niet.
Belangrijkste genoemde argumenten tegen anoniem bevallen
- Op basis van nationale wetgeving: afstand doen al voorafgaand aan de bevalling is in Nederland juridisch onmogelijk. Een kind kan namelijk niet, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Frankrijk, 'moederloos' geboren worden. Sinds 1947 is het juridische principe ‘mater semper certa est’ leidend. Dit betekent dat moeder en kind automatisch familie van elkaar zijn. Het Valkenhorstarrest uit 1994 bepaalt dat het recht van het kind om de eigen achtergrond te kennen zwaarder weegt dan het privacybelang van de moeder.
- Op basis van internationale afspraken: in het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) stelt artikel 7 dat een kind het recht heeft om zijn afkomst te kennen. Dit verdrag is opgesteld door de Verenigde Naties, en is afgeleid van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
- Op basis van medische argumenten: diverse onderzoeken uit met name Frankrijk (waar anoniem bevallen is toegestaan) dat anoniem afgestane kinderen psychisch lijden onder het ontbreken van enige afstammingsgegevens.
- Op basis van ethische argumenten: anoniem bevallen verlaagt de drempel te veel voor moeders die hun kind om allerlei redenen niet willen houden.
Belangrijkste genoemde argumenten vóór anoniem bevallen
- Op basis van medische argumenten: de gegarandeerde anonimiteit van de moeder verlaagt de drempel om te bevallen in een ziekenhuis, kliniek of opvanghuis; dit is veiliger voor moeder en kind.
- Op basis van nationale wetgeving: in sommige landen is anoniem bevallen niet strafbaar.
- Op basis van internationale afspraken: in het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) stelt artikel 2 dat het recht van een ieder op leven wordt beschermd door de wet. Anoniem bevallen kan babydoding voorkomen.
Relevante wetsartikelen
Wetboek van Strafrecht, artikel 236 lid 1: "Hij die door enige handeling opzettelijk eens anders afstamming onzeker maakt, wordt, als schuldig aan verduistering van staat, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren of geldboete van de vierde categorie."
Strafcategorieëen
De Nederlandse wet heeft alle misdrijven verdeeld in zes categorieën. Per categorie is in artikel 23 lid 4 van het Wetboek van Strafrecht een maximale straf in geld en/of hechtenis vastgesteld. Deze maximale straffen worden regelmatig bijgesteld; bekijk hier de actuele maximale boetes per categorie.
Boeken over anoniem bevallen
Klik hier om naar de online bibliotheek binnenland of internationaal van het NIDAA te gaan en boeken over anoniem bevallen rechtstreeks bij Bol.com en Amazon.com te bestellen.