Skip to main content

Vondelingen en babylijkjes in Nederland

23 augustus 1992, vondeling Tom van Nuenhem, Nuenen

Nieuwsblad van het Noorden, 24 augustus 1992

NUENEN — Een voorbijganger heeft in de nacht van zaterdag op zondag in Nuenen (Noord-Brabant), in de wijk Langakker-Tomakker, een vondeling aangetroffen. Het gaat om een jongetje van hooguit enkele dagen oud.

Het kind werd 's nachts rond twee uur gevonden door een man die zijn hond uitliet. "Het kan daar nog niet lang hebben gelegen," aldus de woordvoerder van de rijkspolitie. Het jongetje was gekleed en lag in een kartonnen doos aan het Kremerspad. De politie probeert de identiteit van de baby en de moeder te achterhalen. Het kind, dat naar omstandigheden in een redelijke gezondheid verkeert, is opgenomen in een ziekenhuis.

Amigoe, 24 augustus 1992

Een voorbijganger heeft in de nacht van zaterdag op zondag in Nuenen (Noord-Brabant) een vondeling aangetroffen. Het gaat om een jongetje van hooguit enkele dagen oud.

Het kind werd 's nachts rond twee uur gevonden door een man die zijn hond uitliet. "Het kan daar nog niet lang hebben gelegen", aldus een woordvoerder van de politie. Het jongetje was gekleed en lag in een kartonnen doos. De politie probeert de identiteit van de baby en moeder te achterhalen. Het kind, dat naar omstandigheden in een redelijke gezondheid verkeert, is opgenomen in een ziekenhuis.

NRC Handelsblad, 25 augustus 1992: "Vondeling in Nuenen blijft nog in ziekenhuis"

Door een onzer redacteuren NUENEN, 25 AUG. De baby die afgelopen weekeinde in een buitenwijk van Nuenen is gevonden moet wegens problemen met de voeding nog enige tijd in het ziekenhuis blijven. Anders zou het kind vandaag in een gastgezin zijn geplaatst. Het kind krijgt voeding via een sonde en heeft moeite met drinken. De speurtocht naar de ouders van het vondelingetje wordt voortgezet, maar dat is „zoeken naar een naald in een hooiberg", aldus een woordvoerder van de Raad voor de Kinderbescherming in Den Bosch. Het jongetje was in een kartonnen doos gelegd met een brief met de mededeling hoe oud hij was en zijn voornaam. „Die kunnen we natuurlijk niet verklappen", aldus de woordvoerder. Wanneer zich niemand als ouder meldt, heeft de burgemeester van de gemeente waar het kind is gevonden de plicht het een naam te geven en in te schrijven. „Als voornaam wordt vaak de voornaam van de vinder van het kind gebruikt en als achternaam die van de gemeente", aldus de woordvoerder van de raad voor de kinderbescherming. Bij gebrek aan ouderlijk gezag wordt het kind onder toezicht van de kinderbescherming gesteld. Omdat ouders nog wel eens spijt krijgen van hun daad wordt een vondeling in de regel eerst in een ziekenhuis opgenomen. Daar wordt een babyboekje bijgehouden met alle maten en gewichten, net zoals dat gebeurt bij andere kinderen. Het blijkt volgens de woordvoerder van Raad voor de kinderbescherming voor kinderen die te vondeling zijn gelegd heel belangrijk alles te weten rond hun vondst. Het te vondeling leggen van een kind is strafbaar en de vinder dient onverwijld de politie in kennis te stellen, aldus de woordvoerder van de Raad voor de Kinderbescherming. De woordvoerder van de politie zegt echter dat niet het te vondeling leggen strafbaar is, maar iemand 'in hulpbehoevende toestand achterlaten'. In de praktijk vindt volgens de woordvoerder van de Raad geen strafrechtelijk onderzoek plaats omdat achter het te vondeling leggen een enorme berg tragiek" zit. Maar de politie zoekt wel intensief naar de ouders." Wanneer mensen zich als de ouders melden, kan hun gevraagd worden een bloedtest af te laten nemen. Wie een baby vindt mag deze niet houden", aldus de woordvoerder van de Raad. Een kind is geen materieel goed waar vindersrecht op van toepassing is. Je kunt je ook niet zomaar aanmelden om een vondeling op te nemen." Eerst wordt het kind in een gastgezin geplaatst. Het is niet gezegd dat het gastgezin ook later het eventuele pleeggezin wordt."

nrc.nl, 25 augustus 1992: "Vondeling in Nuenen blijft nog in ziekenhuis"

NUENEN, 25 AUG. De baby die afgelopen weekeinde in een buitenwijk van Nuenen is gevonden moet wegens problemen met de voeding nog enige tijd in het ziekenhuis blijven. Anders zou het kind vandaag in een gastgezin zijn geplaatst. Het kind krijgt voeding via een sonde en heeft moeite met drinken. De speurtocht naar de ouders van het vondelingetje wordt voortgezet, maar dat is “zoeken naar een naald in een hooiberg”, aldus een woordvoerder van de Raad voor de Kinderbescherming in Den Bosch. Het jongetje was in een kartonnen doos gelegd met een brief met de mededeling hoe oud hij was en zijn voornaam. “Die kunnen we natuurlijk niet verklappen”, aldus de woordvoerder.

Algemeen Dagblad, 25 augustus 1992: "Geen spoor van moeder vondeling"

NUENEN - Op een grasveld in Nuenen (NB) is een pas geboren jongetje te vondeling gelegd. Het kind werd zaterdagnacht rond twee uur gevonden door een man die zijn hond uitliet. Over de identiteit van de baby is nog niets bekend.

Goed verzorgd
Het kind, hooguit een week oud, lag gewikkeld in enkele kledingstukken in een kartonnen doos. Volgens de rijkspolitie in Nuenen heeft hij er niet lang gelegen, omdat het knulletje een vrij schone luier droeg. Hij is gezond en goed verzorgd. De baby was achtergelaten aan het Kremerspad, op de hoek tussen een doorgaande rondweg en een weg, die de nabij gelegen wijk in gaat. Buurtonderzoek heeft niets opgeleverd. De politie hoopt op informatie van mogelijke getuigen of mensen die moeder en kind kennen. Navraag naar bevallingen vorige week in de omgeving van Helmond en Eindhoven is moeilijk, omdat artsen en vroedvrouwen geen uitlatingen mogen doen over hun patienten.

Zonder naam
Het kind is opgenomen in een ziekenhuis, voorlopig zonder naam. Als er deze week niets bekend wordt over het kind, moet de burgemeester een naam bedenken en het kind aangeven bij de burgerlijke stand.

De Telegraaf, 26 augustus 1992

Meer dan welkom is Tom niet alleen in Nuenen, maar ook bij tal van families die zich gisteren bij de politie van Nuenen spontaan als adoptiegezin aanmeldden.

„Helaas hebben we tot nu toe geen enkele getuige," verzucht politiewoordvoerder W. van der Bemt. „Ik zal blij zijn als we iets weten. Als iemand wat heeft gezien die nacht, of nog mooier als iemand zou zeggen dat hij de ouders kent. Het allermooist zou het natuurlijk zijn als de moeder zelf opdaagt. Als ze achteraf is geschrokken van wat ze gedaan heeft." Van der Bemt, die in de twintig jaar dat hij bij de politie werkt niet eerder een vondeling heeft meegemaakt, schudt het hoofd: „Het is een hartstikke leuke knul. Je begrijpt niet wat iemand bezielt. Dat vrouwtje moet toch vreselijk in de rats zitten?"

Terwijl kleine Tom, onwetend van alle commotie rond zijn jonge leventje, nog vertroeteld en onderzocht wordt in het ziekenhuis, draaien de ambtelijke molens gestaag door. „De officier van justitie geeft aan de ambtenaar van de burgerlijke stand het bevel een geboorteakte op te maken," legt P. Bender, persofficier van het gerechtshof Den Bosch waaronder Nuenen ressorteert, de procedure rond vondelingetjes uit. „Dat wil zeggen dat de burgemeester een naam moet bedenken en dat is dus inmiddels gebeurd. In de wet staat wel dat de Koningin formeel de definitieve beslissing daarover neemt."

Verder moet worden voorzien in een vorm van gezag over het minderjarige kind. Er moet een voogd of voogdes worden benoemd. En omdat dat niet één, twee, drie kan worden geregeld, wordt zo'n baby toevertrouwd aan de Raad voor de Kinderbescherming. Die gaan op zoek naar een pleeggezin."

Een gastgezin is al gevonden, zegt Ton Veldkamp, staffunctionaris innovatie en opleiding van de Raad voor de Kinderbescherming, afdeling Den Bosch. „Onze eerste zorg is namelijk dat het kindje in een omgeving terecht komt waar hij een normaal dagritme kan opbouwen. Pas daarna zoeken we naar een definitieve oplossing in de vorm van een pleeggezin dat in principe bereid moet zijn tot adoptie. Anders blijft het hannessen met zo'n kind. Voor dit soort noodsituaties hebben we gelukkig altijd een paar gastgezinnen achter de hand die ook weten dat het verblijf van een kindje tijdelijk zal zijn. In de praktijk is dat een paar maanden. Tom gaat daar naartoe zodra hij weer fit is, hij heeft nu nog wat probleempjes met de voeding."

Zo'n tien keer per jaar wordt volgens Veldkamp in ons land een vondelingetje aangetroffen. „Op het moment dat iemand een kindje vindt, moet hij dat melden bij de politie. Ten eerste omdat iemand er verantwoordelijk voor moet zijn en ten tweede omdat het een strafbaar feit is als je een baby te vondeling te legt." Hij haast zich te zeggen dat iemand dat niet zómaar doet, dus dat de politie weliswaar probeert te achterhalen wie het kind heeft neergelegd maar: "meer om te helpen dan om een strafrechtelijk proces op gang te brengen. Je moet niet vergeten dat er een hoop tragiek zit achter de beslissing je kind achter te laten. Je zou graag met die moeder om de tafel gaan zitten om samen naar een oplossing te zoeken. Maar meestal lukt het niet de moeder te vinden, het is het zoeken naar een speld in de hooiberg."

Emotie
In het laatste geval ontfermt de Kinderbescherming zich dus op verzoek van de officier van justitie over de zuigeling. "Natuurlijk melden zich nu een heleboel mensen aan die voor Tom zouden willen zorgen, maar dat is vaak puur gebaseerd op emoties. Juist bij een vondeling moeten pleegouders heel sterk in de schoenen staan. Het is immers afschuwelijk op te groeien met de gedachte dat je er niet had moeten zijn.""Daarom verzamelen wij ook alles wat getuigt van zorg van de moeder; bij voorbeeld of de baby warm was aangekleed en of de plek waar hij is neergelegd makkelijk te vinden was. Op later leeftijd is dat soort informatie voor een kind van onschatbaar belang. Op bepaalde vragen zoals 'was ik dan de moeite niet waard' kunnen we helaas nooit antwoord geven, maar we kunnen wel zeggen: je moeder had kennelijk een probleem maar ze heeft er alles aan gedaan ervoor te zorgen dat je op een goed plekje terecht kwam." Met het oogmerk een vondeling toch een gevoel van warmte, van welkom zijn te geven, verzamelt de Kinderbescherming nog meer. "Vaak komen er uit het hele land kaarten en brieven van mensen die hun medeleven willen betuigen. We houden samen met het verplegend personeel van het ziekenhuis ook een dagboekje bij. Kijk, je krijgt al niet veel mee als vondeling, dus alle beetjes helpen, om die lege plek in je leven wat te verzachten."

NRC Handelsblad, 27 augustus 1992: "Moeder van vondeling is zestienjarig meisje"

NUENEN, 27 AUG. De moeder van de baby die afgelopen zondag in Nuenen te vondeling zou zijn gelegd, is opgespoord. Het is een zestienjarige scholiere uit Nuenen. De vrouw die bij de politie aangifte van de vondeling deed, blijkt de oma van het kind te zijn. Haar verhaal dat zij bij het uitlaten van de hond in de wijk Lang- en Tomakker een baby in een kartonnen doos vond, is verzonnen.

De rijkspolitie in Nuenen kreeg argwaan, omdat de doos waarin het kind gevonden zou zijn volledig droog was, hoewel het die nacht had geregend. Dinsdagavond had de politie een "indringend' gesprek met de vrouw die zei het kind te hebben gevonden. Toen vertelde zij dat haar zestienjarige dochter het kind zaterdag,toe zij alleen thuis was, ter wereld had gebracht. Het meisje had haar zwangerschap al die tijd voor iedereen verborgen gehouden. Zij is inmiddels elders ondergebracht en krijgt steun van de Federatie van Instellingen voor Ongehuwde Moeders (FIOM). De zaak zal verder strafrechtelijk worden onderzocht.

Volgens een woordvoerder van de Raad voor de Kinderbescherming is nog niet te zeggen of de baby naar de moeder zal terugkeren. In overleg met de moeder en de FIOM wordt op korte termijn beslist waar het kind naar toe gaat. De baby heeft nog problemen met de voeding en moet ten minste nog vier dagen in het ziekenhuis blijven.

Verder zal worden bekeken of het kind de naam zal houden die het van de burgemeester van Nuenen voorlopig heeft gekregen: Tom van Nuenhem. Tom is afgeleid van de wijk waar het kind te vondeling zou zijn gelegd, Tomakker. Nuenhem of Neuen Heim is de oude naam van Nuenen en betekent "nieuwe plaats'. De moeder had een briefje in de doos gelegd met de voornaam van de vermoedelijke vader, Peter.