Vondelingen en babylijkjes in Nederland

9 augustus 1998, babylijkje meisje, Baarle-Nassau

Eindhovens Dagblad, 10 augustus 1998: "Vondeling dood gevonden in zak in Baarle-Nassau | Pasgeboren meisje te vondeling gelegd | Baby overleden in plastic zak"

BAARLE-NASSAU - Een Recherche Bijstands Team van de politie poogt te achterhalen wie de moeder is van de hooguit twee dagen oude baby die gistermiddag dood in het buitengebied tussen Chaam en Baarle-Nassau is gevonden.

Het naakte lichaam van het meisje zat in een grijze vuilniszak die door onbekenden langs een fietspad is achtergelaten. De politie vermoedt dat het kindje te vondeling is gelegd en dat het is overleden voordat iemand zich erover kon ontfermen. Aanwijzing daartoe vormt een briefje dat op de zak is gevonden. Daarin stond het verzoek om voor de baby te zorgen. Volgens de boodschap is het kindje op 7 augustus geboren.

Triest
Een politiewoordvoerder spreekt van een trieste zaak. Het lijkje vertoonde op het eerste gezicht geen sporen van geweld. Hoe de zuigeling om het leven is gekomen, is nog niet duidelijk. Vandaag wordt sectie verricht. Vast staat dat een baby zeer snel uitdroogt als die - zoals de vondeling gisteren - in een donkere plastic zak aan de felle zon wordt blootgesteld.

In het zicht
De vuilniszak met daarin het lichaampje stond in de berm van het fietspad, goed in het zicht en vlakbij de drukke ingang van camping Rustoord en een bushalte. De zak werd rond half twee 's middags opgemerkt door een bewoner van een nabij gelegen tehuis. De man opende de vuilniszak en schrok zo van de lugubere inhoud dat hij de aandacht trok van twee passerende fietsers. Deze Rotterdamse gasten van de naburige camping waarschuwden de politie. Voor zover bekend zijn er geen getuigen die hebben gezien dat iemand de vuilniszak heeft achtergelaten. De politie overwoog gisteravond de Mobiele Eenheid in te zetten voor het buurtonderzoek. Ze wil per se alle bewoners van camping Rustoord horen. Veelal zijn dit Randstedelingen die vandaag weer aan het werk moeten.

Campinggast W. Rijnhout, wiens caravan op amper twintig meter van de vindplaats staat, heeft niks verdachts gezien of gehoord: "Het kan vannacht zijn gebeurd, of vanmorgen. Er is hier zo veel verkeer, dat je zoiets niet merkt. Je snapt er toch niks van. Waarom laten ze zo'n kindje niet in een kartonnen doos achter? Wie dit gedaan heeft, moet goed in de war zijn."

Dagblad voor Zuidwest-Nederland, 10 augustus 1998: "Dode baby gevonden in Baarle | Politie denkt dat moeder rekende op snelle ontdekking vondeling"

BAARLE-NASSAU - Een Recherche Bijstands Team van de politie poogt te achterhalen wie de moeder is van de hooguit twee dagen oude baby die gistermiddag dood in het buitengebied tussen Chaam en Baarle-Nassau is gevonden.

Het naakte lichaam van het meisje zat in een grijze vuilniszak die door onbekenden langs het fietspad aan de Bredaseweg is achtergelaten. De politie vermoedt dat het kindje te vondeling is gelegd en dat het is overleden voordat iemand zich erover kon ontfermen. Aanwijzing daartoe vormt een briefje dat op de zak is gevonden. Daarin stond het verzoek om voor de baby te zorgen. Volgens de boodschap is het kindje op 7 augustus geboren.

Trieste zaak
Politiewoordvoerder R. Luijten spreekt van een trieste zaak. Het lijkje vertoonde op het eerste gezicht geen sporen van geweld. Hoe de zuigeling om het leven is gekomen, is nog niet duidelijk. Vandaag wordt sectie verricht. Vaststaat dat een baby zeer snel uitdroogt als die - zoals de vondeling gisteren - in een donkere plastic zak aan de felle zon wordt blootgesteld. De vuilniszak met daarin het lichaampje stond in de berm van het fietspad, goed in het zicht en vlakbij de drukke ingang van camping Rustoord en de BBA-bushalte. De zak werd rond half twee 's middags opgemerkt door een bewoner van het nabij gelegen tehuis De Gaarshof. De man opende de vuilniszak en schrok zo van de lugubere inhoud dat hij de aandacht trok van twee passerende fietsers. Deze Rotterdamse gasten van de naburige camping waarschuwden de politie.

Buurtonderzoek
Voor zover bekend zijn er geen getuigen die hebben gezien dat iemand de vuilniszak heeft achtergelaten. De politie overwoog gisteravond de Mobiele Eenheid in te zetten voor het buurtonderzoek. Ze wil per se alle bewoners van camping Rustoord horen. Veelal zijn dit Randstedelingen die vandaag weer aan het werk moeten. Campinggast W. Rijnhout, wiens caravan op amper twintig meter van de vindplaats staat, heeft niks verdachts gezien of gehoord: "Het kan vannacht zijn gebeurd, of vanmorgen. Er is hier zo veel verkeer, dat je zoiets niet merkt. Je snapt er toch niks van. Waarom laten ze zo'n kindje niet in een kartonnen doos achter? Wie dit gedaan heeft, moet goed in de war zijn."

ANP, 10 augustus 1998: "Vondeling Baarle Nassau dood door gebrek aan verzorging"

De dode baby die zondag in Baarle-Nassau is gevonden is vrijwel zeker overleden door gebrek aan verzorging. Dat heeft sectie in het Gerechtelijk Laboratorium in Rijswijk aangetoond. Het meisje was enkele dagen oud.

Sectie heeft de juiste geboortedatum van het meisje niet kunnen vaststellen. De polite gaat er vooralsnog vanuit dat de baby op 7 augustus is geboren. Dat blijkt onder andere uit een briefje dat bij het stoffelijk overschot was gestopt. Op het briefje stond het verzoek goed voor het kindje te zorgen.

Het onderzoek naar de identiteit van de moeder heeft tot nu toe niets opgeleverd. Enig aanknopingspunt voor het vijftien man sterke rechercheteam is het beige shirt van het merk Watsons, waarin het kind was gekleed. Onderzocht wordt nu welke kledingzaken het merk voeren. Ook het buurtonderzoek op de camping nabij de vindplaats van het kind heeft nog niet tot resultaat geleid.

Brabants Dagblad, 19 augustus 1998: "Moeder vondeling Baarle-Nassau onvindbaar | Slechts enkele telefonische tips"

Moeder van overleden vondeling Baarle -Nassau nog steeds onvindbaar BAARLE-NASSAU - De politie is er niet gerust op dat ze er nog achterkomt wie de moeder is van de 9 augustus gevonden, dode vondeling in Baarle-Nassau. Er komen maar heel weinig tips binnen en er zijn verder nauwelijks bruikbare technische aanwijzingen.

"De ervaring leert helaas dat als je de moeder niet binnen een paar dagen vindt, het een zeer moeilijke zaak wordt", verzucht politiewoordvoerder R. van Kuik. De politie heeft slechts enkele telefoontjes gehad van burgers over het drama. De gouden tip zat hier niet bij. "Er hebben zich wel een paar mensen gemeld die vrouwen kennen die zwanger waren en in de problemen zaten. Maar die vage sporen hebben niets opgeleverd", weet Van Kuik.

Knoop-shirt
Toch geeft het Recherche Bijstands Team dat de dood van de baby onderzoekt, de moed niet op. De vijftien rechercheurs richten zich vooral op het knoop-shirt dat in de vuilniszak zat waarin de vondeling werd aangetroffen. Het kledingstuk, van het merk Watsons, is vermoedelijk jaren geleden gekocht. "Eigenaren van jeanswinkels menen het shirt te herkennen, maar het is in elk geval al lang uit de collectie", weet de woordvoerder. Ook het geschreven briefje op de vuilniszak waarop om zorg voor het meisje wordt gevraagd, is een aanknopingspuntje. Als de moeder gevonden wordt, zou haar handschrift bijvoorbeeld kunnen worden vergeleken met dat op de brief.

In stilte
Het kindje, dat afgelopen vrijdag in stilte werd begraven, is vermoedelijk op 7 augustus geboren en een dag later langs het fietspad aan de Bredase weg neergelegd. De politie gaat ervan uit dat het kindje toen nog leefde, maar zeker is dat niet. Een dag later pas werd het lichaampje gevonden. De politie wil niet zeggen of uit het rapport van de patholoog-anatoom blijkt hoe de bevalling is verlopen en of daarbij de juiste medische zorg is verleend. Vaststaat dat het meisje is gestorven doordat ze later niet de juiste zorg heeft gekregen.

ANP, 21 augustus 1998: "Politie stopt onderzoek dode vondeling Baarle-Nassau"

Het recherchebijstandsteam dat onderzoek deed naar het dode vondelingetje dat bijna drie weken geleden werd aangetroffen in een plastic zak in Baarle-Nassau, heeft vrijdagmiddag noodgedwongen zijn activiteiten stopgezet. Hoewel alle mogelijke sporen zijn onderzocht, is het team geen stap verder gekomen bij het vaststellen van de identiteit van de moeder.

De baby, een meisje, werd zondag 9 augustus dood aangetroffen in een vuilniszak langs de Bredaseweg in Baarle-Nassau. Omdat de zak een briefje bevatte met het verzoek goed voor het kindje te zorgen, is de politie er in haar onderzoek van uitgegaan dat de baby te vondeling is gelegd. Uit sectie bleek later dat het meisje mogelijk is overleden aan een gebrek aan verzorging.

Volkskrant, 24 december 1998: De vondeling in de vuilniszak

Op 9 augustus werd in de buurt van Baarle-Nassau een pasgeboren baby in een vuilniszak gevonden. Er volgde een politie-onderzoek, een inzamelingsactie voor een steen op het graf en een begrafenis met preek...

JOHN SCHOORL

AL ZO vaak was hem gezegd met zijn handen uit die containers te blijven. Ook moest ie nou eens ophouden om altijd en overal vuilniszakken open te maken en stukken worst in zijn mond te stoppen. Maar 'Arie de snuffelaar', zoals hij werd genoemd, was te oud om wijzer te worden.Op zondag 9 augustus liep hij vanuit het dak- en thuislozenhuis De Gaarshof naar Baarle-Nassau, een paar kilometer verderop. Hij stak de N268 over en liep langs het fietspad. Ter hoogte van bushalte van lijn 132 zag hij een zwarte vuilniszak liggen, schuin onder de dennenbomen. Aan de overkant een 'huifwagenverhuurbedrijf' en achter de dennenbomen begon camping Rustoord.Hij maakte de vuilniszak open. Tussen een beige 'Watsons-blouse' en een blauwe handdoek, gelegen in een kartonnen doos waar aan de buitenkant 'suikerwaren' te lezen was, lag een naakte baby. Alleen. Ze maakte geen geluid en haar ogen waren gesloten.Arie sprong op en holde gillend heen en weer op het fietspad. Voorbijgangers zagen hoe 'een Catweazle-achtige verschijning' op blote voeten en met zijn blouse wijd open, verdwaasd met zijn armen zwaaide.Twee fietsers stopten door Arie's molenwiekende bewegingen en keken in de vuilniszak. Zij liepen naar de ingang van camping Rustoord, tweehonderd meter verderop. Politie en ambulance werden gewaarschuwd. Arie keerde zo snel als ie kon, terug naar De Gaarshof.De politie Midden- en West-Brabant, district Breda, zette 25 man op de zaak. Alle vuilnisbakken in de directe omgeving werden meegenomen en driehonderd campinggasten gehoord. Uit onderzoek bleek dat de vuilniszak naar alle waarschijnlijkheid al zaterdag op die plek lag. De 'suikerwaren'-doos kwam uit een supermarkt uit de buurt. Zowel de handdoek als de blouse leverden geen aanknopingspunten op.En het babytje? Het was een blank meisje, vertoonde geen verwondingen en had volgens de patholoog-anatoom twee dagen geleefd. Een totaal gebrek aan voeding en zuurstof vanwege die bijna afgesloten zak leidde tot de verdroging. Ook stelde sectie vast dat de bevalling niet onder medische begeleiding was geweest.In de vuilniszak lag ook nog een briefje. Over hoe de exacte Nederlandse tekst luidde, wil de politie, vier maanden later, niets zeggen. In ieder geval stond er dat niet voor het kindje gezorgd kon worden. De grafoloog van het Gerechtelijke Laboratorium vergeleek het handschrift tevergeefs met tal van anderen. Als 'N.N. 9 augustus 1998' staat het meisje nu in de boeken.Op zondagmiddag 9 augustus was Maickel Prasing, pastoor van de Onze Lieve Vrouw van Bijstand in Baarle-Nassau, op weg naar zijn ouders in Venlo. Het eerste wat hij van familie te horen kreeg was: 'er is een babylijkje gevonden in jouw parochie'. En vlak voordat hij dinsdag met een gezelschap naar bedevaartsoord Kevelaer afreisde, belde hij nog even snel een collega-pastoor in Chaam. 'Mochten ze vragen of het babytje op het kerkhof achter onze kerk begraven kan worden, zeg dan maar dat het goed is.' Natuurlijk moest er een plechtigheid komen voor 'ons vondelingetje', zegt Prasing. 'Gaatje maken en gaatje dicht, da's toch te weinig.'Omdat het kinderlijkje niet meer nodig was voor politieonderzoek, bepaalde justitie dat het vrijgegeven werd voor de begrafenis. De sociale dienst van de gemeente Baarle-Nassau regelde de financiële afwikkeling.Voor het plein van de Onze Lieve Vrouw van Bijstand stond op vrijdag 14 augustus een flinke stoet. De klokken luidden terwijl twee wethouders van Baarle-Nassau, een Belgische politieagent, de grafdelver, twee jonge vrouwen, de begrafenisondernemer en vier agenten van het district Breda naar de kinderbegraafplaats liepen.Het naamloos meisje was het vijfde kind dit jaar dat daar begraven werd.Nadat het kistje van 70 centimeter was gedaald, keek Maickel Prasing om zich heen, pakte de tekst die hij had gemaakt en zei: 'Nu staan we hier bij het graf van een kind zonder naam. Er is hier niemand die echt verdriet heeft om haar, maar het raakt ons wel. Ze is ontstaan - waarschijnlijk - uit liefde tussen twee mensen. Ze heeft ongeveer negen maanden geleefd onder het hart van haar moeder. Wij staan voor het feit van de tragische afloop. Een mens die niet eens een naam heeft gekregen. Het minste wat je als mens toch krijgen kunt.'Op de kist een beertje met een politietrui aan, daarop de tekst: 'Politiedistrict Breda'. Ook de bloemenkrans met lint was afkomstig van de politie. 'Als een naamloos bloempje geboren, als vergeet-me-nietje gestorven', was erop te lezen. De tekst was gemaakt door Rien van Kuik van de Bredase politie. 'Ik vond het een mooi kindje, zoals ik dat zag op een foto', zegt hij. 'Zo'n zaak raakt mij natuurlijk ook. En 's avonds zat ik thuis en dacht: 'wat moet er voor tekst op de krans voor dat kindje'.'Ik zette de koptelefoon op met een stukje behang voor de oren, iets van Dire Straits, en ben gaan krabbelen. Als een bloem..., bloem in berm..., niet vergeten bloem.... Toen heb ik net als een schrijver die een boek schrijft, het effe weggelegd en een ommetje gemaakt. Ja, en toen ineens kwam die tekst. Ik heb 'm voorgelegd aan de leden van het Recherche Bijstandsteam en die zeiden: 'Rien, moet je doen, het is een mooie pakkende tekst'.Aan de achterkant van de kerk, uitkijkend op het graf van het vondelingetje, installeerde de politie na de begrafenis een camera. Misschien dat iemand, de moeder of de vader, op een onbewaakt moment het graf zou bezoeken. Vier maanden later is de camera er niet meer.EVEN dacht de politie verder te komen. Twee campinggasten, een moeder en een dochter, meldden de recherche op die middag in augustus 'een vreemde vrouw' op het kampeerterrein van Rustoord te hebben zien rondscharrelen. Met hun beschrijving werd een compositietekening gemaakt: 'een forse vrouw met een bepaalde blik in de ogen en niet een van de knapsten', zoals de politie haar omschrijft.Na een uitzending van Opsporing Verzocht kwamen tientallen tips binnen. Mensen zeiden de vrouw vaag te kennen, of stelden een vrouw te kennen die eerst heel dik was en daarna niet meer, of een vrouw die problemen had en een tijdje weg was geweest en daarna verward was teruggekomen. De politie kon er helemaal niks mee. En dat er in september een pasgeboren jongetje vlakbij de afvalbak in een studentenflat in Boxtel werd gevonden, voegde weinig aan de zaak toe.Drie keer per week zag het echtpaar uit Baarle-Nassau dat hoopje zand op de kinderbegraafplaats. Eerder dit jaar verloor het echtpaar een drieling. 'De eerste twee kregen na de geboorte een hersenbloeding, de derde moesten we na elf weken afgeven', vertelt de vrouw. 'Dus telkens als we naar onze kinderen gingen kijken, was daar dat hoopje zand. Verschrikkelijk, dat er van zo'n meisje niets meer over is dan dat hoopje zand.'Er moest een actie komen, vond het echtpaar, een actie voor een grafsteen. Ook bij anderen was deze gedachte opgekomen. Bij de pastoor kwamen vele giften binnen, hij kreeg geld toegestopt, mensen belden hem op. In een kroeg in Breda werd geld ingezameld, net als op camping Rustoord. Steenhouwers uit het hele land meldden zich om de steen te maken. Uiteindelijk kwam er bijna zevenduizend gulden bij de parochie binnen, een bedrag dat voor een groot gedeelte naar goede doelen werd overgemaakt. Op 24 november werd de steen geplaatst.Op de begraafplaats klinkt al van ver een vreemde ratel. Het lawaai behoort aan een snel roterende houten bloem die door de wind wordt aangedreven. Het staat naast de steen van 'vergeet-me-nietje'. Het graf wordt onderhouden door het echtpaar uit Baarle-Nassau. 'Nu dat steentje er gewoon op zit, hebben wij zoiets van: dat kind heeft een eerbiedige rustplaats gekregen. Een mooie laatste plaats, waar het verder kan blijven liggen. Voor mijn gevoel is dat belangrijk.''We riepen in het begin: ''Had dat kind maar bij ons voor de deur gezet. Wij hadden alle spullen in huis''. We hadden zo graag zelf een kind willen hebben en dan is er iemand die een kind baart, die haar gewoon als een stuk huisvuil aan de weg zet. Het is zo oneerlijk verdeeld in de wereld. Wij zullen het vondelingetje nooit vergeten. Als wij langs onze kinderen gaan, gaan we ook even bij haar langs. Nemen een harkje mee. Vegen het zand van de steen af. We zullen nooit het kerkhof afgaan, zonder bij haar te zijn geweest. Het is niet ons kind, maar ze heeft wel recht op iemand die naar haar omkijkt.'Weken na zijn vondst van het dode meisje was hij nog van slag. Arie liep huilend door de gangen van De Gaarshof. Vol verdriet stortte hij zich in de handen van de groepsleiding, klampte medebewoners aan. Er moest zelfs een arts aan te pas komen. Iedereen moest weten dat Arie op het verkeerde moment in de verkeerde vuilniszak had gekeken. Hij zou het nooit meer doen, hoewel hij vrij snel daarna al weer kruipend in een vuilcontainer werd aangetroffen.Zijn laatste theorie over de gebeurtenis luidde dat het eigenlijk zijn kind was. Het was het kind van Arie en Gabi, zijn fantasievriendin, vertelde hij iedereen. En daarom was hij zo verdrietig.